Wielu kierowców, mimo że stara się dbać o swoje pojazdy, często nie posiada świado­mości i kompletu informacji na temat istotnej roli amortyzatorów dla komfortu oraz bez­pieczeństwa jazdy. Nieodpowiedni dobór lub brak właściwej pielęgnacji tego mechani­zmu niejednokrotnie przyczynia się do powstania poważnych uszkodzeń samochodu i co istotne – wypadków drogowych.

Przede wszystkim każdy użytkownik samochodu powinien mieć pełną świadomość czym jest amortyzator i dlaczego jest tak istotny dla funkcjonowania po­jazdu. Jest to mechanizm podwozia spełniający wiele zadań. Najważniejszym z nich, jak wskazuje nazwa, jest amortyzowa­nie, czyli przenoszenie, minimalizowanie wszystkich drgań z ele­mentów sprężystych, np. sprężyn. Z drugiej strony amortyza­tor ma także zapewnić komfort jazdy, być w miarę możliwości miękki i elastyczny – tłumaczy Adam Klimek, ekspert Motoricus.​com.

Amortyzatory dzielą się na dwa główne typy: olejowe oraz gazowe. Pierwszy z nich działa na za­sadzie dwóch zaworów, przez które przepływa ciecz niwelująca drgania. Drugi z nich, obecnie zdecydowanie bardziej popularny, działa na podobnej zasadzie, tyle że zamiast samej cieczy mamy do czynienia z mieszanką gazu z płynem. W erze dynamicznego rozwoju motoryzacji, kiedy pojazdy rozwijają coraz większą prędkość i mają większą moc, są one skuteczniejsze (gaz sprawdza się lepiej od samego oleju), przez co są obecnie standardem. Należy jednakże pamię­tać, że amortyzatory gazowe nie są w pełni wolne od cieczy – jest ona niezbędna ze względu na konieczność niwelowania tarć w tłoczyskach.

Z drugiej strony amortyzatory olejowe mogą zapewnić większy komfort jazdy kosztem mniejszej siły tłumienia, przyczepności i czasu reakcji. Ten ostatni powód stał się właśnie przyczynkiem do prac nad amortyzatorem gazowym. Ten z kolei jest sztywniejszy, daje lepszą przyczepność pojazdu, ale cechuje się tzw. kaczkowatym chodem pojazdu. Niekwestionowanym plusem amor­tyzatorów gazowych jest jednak mniejsza podatność na panujące warunki atmosferyczne – gaz nie zmienia tak wyraźnie swoich parametrów, jak olej pod wpływem temperatury. Ponadto amor­tyzatory gazowe można częściowo regulować, określać parametry pracy.

Fakty i mity
Kierowcy często myślą, że przeciętna żywotność amortyzatory wynosi 3 lata. Jest to zupełna nieprawda. Z tego względu, że ludzie jeżdżą bardzo różnie – jedni omijają studzienki, drudzy nie, to nie można mówić o latach eksploatacji. Pamiętajmy, że na 20-30 przejechanych kilome­trów, amortyzator wykonuje tysiące cykli! Mało kto sobie zdaje sprawę, że jest to jeden z naj­bardziej eksploatowanych elementów podwozia. Dlatego uważam, że każde auto powinno przejść test amortyzacyjny raz do roku – wyjaśnia Adam Klimek.

Warto regenerować amortyzatory. To również niestety fałsz. Na dłuższą metę ekonomicznie i ja­kościowo to się niestety nigdy nie opłaci. Amortyzatory mają stosunkowo krótką żywotność, a proces ich regeneracji nie będzie w pełni zadowalający. Regeneracja amortyzatorów ma sens je­dynie w przypadku samochodów zabytkowych, do których nie ma po prostu zamienników – tłu­maczy Adam Klimek.

Amortyzator nigdy nie jest w 100% sprawny. To prawda. Żaden amortyzator nigdy nie będzie mógł być określony w ten sposób. Sprawność procentową mierzy się poprzez liczenie czasu przez jaki koło przylega do podłoża podczas wykonywa­nia testu, stąd nawet nowy amortyzator nie osiągnie takiego wyniku. Należy zapamiętać, że wynik na poziomie 70% jest bar­dzo dobry, a nad wymianą możemy się zastanawiać poniżej 40% - wyjaśnia Adam Klimek z Motoricus.​com.

Amortyzatory olejowe są zawsze bardziej „miękkie” niż gazo­we. – Nie jest to prawda. Do ostatecznego wrażenia przyczy­nia się dodatkowo kilka innych czynników. Mając amortyzatory gazowe można jeździć „bardziej miękko”, niż w przypadku olejo­wych odpowiedników. Bardzo ważne są same fotele, opony oraz poziom ciśnienia, jaki w nich mamy, a także drobne paten­ty konstrukcyjne amortyzatorów i zawieszenia stosowane przez poszczególne koncerny – mówi Adam Klimek z Motoricus.​com.

Jak dobrać odpowiedni amortyzator
Niejednokrotnie kierowcy lubią majsterkować przy swoich pojazdach i, nawet w dobrej wierze, wymieniać poszczególne części, tak aby samochód był „sprawniejszy”. Co warte podkreślenia, w przypadku amortyzatorów i większości innych elementów, warto trzymać się jednak zaleceń producenta. – Jestem przeciwnikiem wprowadzania jakiejkolwiek modyfikacji. Wiele osób prosi, by np. do Skody Fabii zamontować części od Octavii – bo są identyczne, jeśli chodzi np. o mo­cowanie. Natomiast ja bym tego odradzał. To co jest napisane w instrukcji samochodu, uważam za świętość – twierdzi Adam Klimek. Jednakże jeżeli już zdecydujemy się na zmianę amortyzato­rów, koniecznie trzeba dokonać wyboru spośród uznanych marek. Choć są one drogie, to dają pewność, że będą dobrze służyć. W przypadku tanich zamienników, poza tym, że mają zdecydo­wanie krótszą żywotność, pojawia się problem z uznawaniem przez serwisy ich gwarancji. Nale­ży pamiętać, że polskie prawo nie zobowiązuje serwisów do zapewniania klientom pojazdów za­stępczych, co może skutkować tym, że pozostaniemy bez auta na 2-3 tygodnie. Kolejna kwe­stia związana z tanimi, niemarkowymi amortyzatorami jest taka, że zwykle trzeba długo czekać na dostawę nowych, co jest kłopotliwe zarówno dla kierowcy, jak i dla serwisu. – Jak mówi po­pularne powiedzenie: chytry dwa razy traci, i w tym przypadku właśnie tak jest – podkreśla Adam Klimek.

W Polsce znajdziemy również wielu kierowców, którzy chcą zmienić sztywność sprężyn bez wy­miany całych amortyzatorów, np. po to, żeby obniżyć samochód o 2 cm. – To jest niestety droga donikąd. W ten sposób można stracić tylko komfort użytkowania, bez zyskania żadnych własności jezdnych. Skutkiem tego typu eksperymentów może być dodatkowo uszkodzenie karo­serii czy popękane szyby – ostrzega Adam Klimek.

Dlaczego to takie ważne
Dbałość o jakość i stan amortyzatorów, patrząc szerzej można określić jako oszczędność. Wszel­kie niedopatrzenia w tym względzie będą powodować tylko dodatkowe usterki i koszty. Zepsuty amortyzator powoduje uszkodzenie całego zawieszenia. Ponadto możemy być pewni, że w nie­długim czasie będziemy musieli wymienić opony w wyniku tzw. ich ząbkowania.
Pamiętajmy również, że amortyzatory zawsze powinno wymieć się parami, ze szczególnym uwzględnieniem tylnej osi. – Kierowcy często o tym zapominają, przywiązując wagę jedynie do przodu. Wielokrotnie spotykałem się z sytuacją, w której klienci przez 10 lat nie zmieniali tyl­nych amortyzatorów, podczas gdy na przodzie mieli już trzeci komplet. Takie niedbalstwo z całą pewnością doprowadzi do tego, że w końcu tylna oś zacznie się giąć – ostrzega Adam Klimek. Jest to bardzo ważne również ze względu na fakt, że kierowca jadący samochodem nie jest w stanie ocenić sprawności tylnej osi, a to może okazać się bardzo zdradliwe i niebezpieczne.

Co ważne, całe zawieszenie trzeba traktować jako naczynia ściśle ze sobą połączone. – Jeżeli mamy luz na wahaczu, to inaczej pracuje drążek, inaczej poduszka, są większe wychylenia… Za chwilę zużyje się poduszka McPhersona i łożysko. Jeżeli następuje wymiana, to powinna być ona kompletna, razem z łożyskami kolumny. Te elementy muszą być zawsze wymienione – doda­je ekspert Motoricus.​com. Takich remontów czy wymian nie powinno się jednak robić samo­dzielnie. Powodem jest fakt, że bez pomocy profesjonalnego serwisu niemożliwe jest samodziel­ne ustawienie odpowiedniej geometrii, która jest kluczowa w przypadku prawidłowo dokonanej zmiany amortyzatorów.

Inne rozwiązania
Rynek motoryzacyjny, jako jeden z rozwijających się najszybciej, stale ewoluuje i próbuje wpro­wadzać na szeroką skalę nowe rozwiązania technologiczne. Obecnie w pojazdach niektórych producentów klasyczne amortyzatory zastępowane są przez poduszki powietrzne. – Rozwiąza­nie to daje rewelacyjne efekty w sferze komfortu. W tym wypadku jednakże zalecałbym w razie potrzeby regenerację układu, a nie wymianę. Głównym powodem jest fakt, że koszt zakupu i in­stalacji nowych poduszek równa się mniej więcej 10 wymianom klasycznych układów zawiesze­nia – ocenia Adam Klimek z Motoricus.​com. Osobiście jednak nie spodziewam się, aby w przy­szłości pojawiało się wiele tego typu nowinek. Klasyczne amortyzatory zapewne będą nadal kró­lować, tyle że zmieni się ich budowa i wygląd. Należy się też spodziewać tego, że w tym zakre­sie coraz istotniejszą rolę będzie odgrywać elektronika. To komputer, a nie człowiek będzie do­stosowywać twardość, prześwit czy ugięcie do panujących warunków. Można powiedzieć, że to będzie już elektronika, a nie mechanika – dodaje ekspert Motoricus.​com.

Bezpieczeństwo po raz kolejny!
Stan techniczny amortyzatorów ma niebanalny wpływ na bezpieczeństwo czynne jak i bierne. Niesprawne, zużyte amortyzatory nie zapewniają odpowiednio dobrej przyczepności opony do nawierzchni, co w znaczny sposób pogarsza skuteczność hamowania. Może to również powodo­wać zakłócenie pracy m. in. systemu ABS jednego z kluczowych układów zwiększających efek­tywność hamulców. Źle tłumiący amortyzator przyczynia się ponadto do znacznych drgań pojaz­du i tym samym reflektorów. Efektem tego jest oślepianie kierowców jadących znad przeciwka, co także może doprowadzić do bardzo niebezpiecznych sytuacji na drodze.


motofakty.pl

Co warto wiedzieć o amortyzatorach?

Amortyzatory są ważnym elementem wpływającym nie tylko na komfort jazdy ale przed wszystkim na bezpieczeństwo. Ich znaczenie jest mocno niedoceniane przez duże grono kierowców.

Ich czujność po części usypia sprawdzanie tłumienia podczas badania technicznego. Niestety to badanie w sumie niewiele mówi nam o stanie zawieszenia. Badania z wynikiem pozytywnym nie przechodzą auta, w któ­rych amortyzatory praktycznie nie działają. Wyczucie we wła­snym samochodzie nieprawidłowości w pracy zawieszenia jest bardzo trudne. Jeździmy codziennie i nie wyczuwamy jak bar­dzo postępuje zużycie. Dobrze jest jeśli autem przejedzie się ktoś znajomy. Taka osoba nawet bez specjalnego doświadcze­nia wyczuje jak auto się prowadzi. Dlaczego stan techniczny amortyzatorów jest taki ważny? Po pierwsze bezpieczeństwo. Pokonywanie zakrętów, jazda po nierównej drodze i oczywiście hamowanie. W autach wyposa­żonych w ABS i inne elektroniczne systemy wspomagające niesprawny amortyzator może być przyczyną bardzo poważnych i niebezpiecznych sytuacji na drodze. ABS będzie działał ale odry­wające się od nawierzchni koła nie będą hamowane. Koło w powietrzu, które jest zablokowane będzie traktowane jak koło w poślizgu. Takie auto staje się bardzo niebezpieczne. ESP, ASR i inne systemy mogą działać nieprawidłowo. Nawet jeśli elektronicznych wspomagaczy w samo­chodzie nie ma to i tak auto będzie niebezpieczne. Kolejną kwestią jest komfort podróżowania. Jeśli nasi pasażerowie zaczynają czuć objawy choroby lokomocyjnej to może być dla nas pierw­szy sygnał, że coś jest nie tak z amortyzatorami. Nadwozie zaczyna się bujać w sposób niezau­ważalny dla kierowcy ale powodujący nieprzyjemne uczucie u pasażerów.

Kiedy amortyzatory wymieniać?
Na pewno zawsze jeśli pojawiają się jakiekolwiek wycieki i zapocenia. Oznacza to, ze koniec jest blisko. Poza tym musimy opierać się na naszych wrażeniach z jazdy. Jeśli auto zachowuje się nerwowo na wyboistej drodze, jeśli droga hamowania wydłuża się a zakręty stają się wyzwa­niem to znak, że musimy przyjrzeć się amortyzatorom. Żywotność amortyzatorów jest zależna od bardzo wielu zmiennych. W zależności od naszego stylu jazdy i nawierzchni po jakich się po­ruszamy. Samochody nawet z dużymi przebiegami ale zrobionymi w trasie mogą mieć zawiesze­nie w lepszym stanie od auta poruszającego się głównie po mieście. Wymiana nie jest skompli­kowana ale może wymagać narzędzi specjalnych. Po wymianie warto sprawdzić geometrię zawie­szenia. Zwłaszcza z przodu jeśli zastosowane są kolumny MacPhersona.

Jakie amortyzatory montować?
Uzasadnione ekonomicznie i użytkowo. Co to znaczy? Trzeba podjeść do zakupu rozsądnie. Oczywiście jeśli chcemy do samochodu wartego 12000zł kupić zestaw amortyzatorów za 5000zł to nie widzę przeszkód. Kto bogatemu zabroni. Jednak warto zawsze poszukać złotego środka i nie wpadać z jednej skrajności w drugą. Był jakie tanie amortyzatory z najniższej półki nie są do­brym rozwiązaniem. Oczywiście musimy jeszcze zdawać sobie sprawę z tego jakimi autem jeździ­my. Nawet jeśli jest to piętnastoletni samochód ale klasy premium z mocnym silnikiem to nieste­ty ale miejsca na oszczędności tu nie ma. Montaż elementów zawieszenia niskiej jakości może się bardzo źle skończyć. Pamiętajmy też, że amortyzatory wymieniamy co najmniej parami i nie montujemy części używanych i naprawianych. To również może być niebezpieczne i mieć opłaka­ne skutki.


motofakty.pl