W odpowiedzi na artykuły, odsądzające handlarzy samochodów od czci i wiary, chciałbym zwrócić uwagę, że głównym zadaniem sprzedawcy jest wyjście naprzeciw oczekiwaniom klienta, i to właśnie te oczekiwania w głównej mierze determinują większość podejmowanych przez nas kroków.

Mogę to wykazać na przykładach z życia wziętych. A mianowicie...


Jak sprzedajesz w Polsce auto ponad 10-letnie, musisz zrobić przebieg 180 tys km. Przy mniejszym ludziska będą się zastanawiać, czy to możliwe. Chyba, że zrobisz stan dziewiczy (zespawasz auto z dwóch, dasz świeży lakier) i kupisz książkę serwisową na Allegro; wtedy musisz wynająć firmę ochroniarską, bo klienci pobiją się o ten samochód. Sprawdzone. A jak masz na liczniku ponad 200 tys. km to wszyscy mówią: "ładne auto, ale wymęczone"; mimo, że stan salonowy.

Praktycznie każde auto liczące więcej niż 10 lat, sprowadzone z Niemiec, ma ponad 300 tys. km, na ogół standard to 400-600 tys. Tam w sześć godzin można zrobić 1000 km. U nas ludzie przyzwyczaili się do nierealnych przebiegów i sami mówią, żebym skręcił licznik, bo z takim przebiegiem to nikt nie kupi. No to pokazuję auto, które ma mniej na liczniku (co mam powiedzieć, że już skręcony?), ten się podoba, mimo że przed skręceniem miał o połowę większy przebieg od poprzedniego. No ale cóż, uśmiech na twarzy klienta - bezcenne.

Osobiście przywiozłem w 2000 r. mercedesa 124 kombi po taksówce, pięciolatka, który miał 1,8 mln km. Śmigał aż miło, więc zostawiłem go sobie jako auto użytkowe. Przez siedem lat katowałem dzień w dzień, ciągając przyczepy, wożąc w nim co tylko weszło. I nic się nie psuło. Zrobiłem przez ten czas dodatkowe 500 tys. km, czyli miał 2,3 mln km. W końcu w 2007 r. pomalowałem, odstawiłem, zrobiłem na liczniku 180 tys. km i poszedł z pocałowaniem ręki.

Prawda jest taka, że w Polsce nie ma klientów na dobre samochody. Sprowadzisz takie auto, wybulisz w Niemczech, najeździsz się, dasz u nas ogłoszenie po kosztach i nawet nikt nie zadzwoni. Kolega przywiózł z Niemiec rarytas, mercedesa dziesięciolatka, 80 tys. na liczniku, full opcja, od dziadka pierwszego właściciela, auto w pełni serwisowane, chodziło na najdroższych olejach, na fotelach trzy pokrowce. Dziadek sprzedawał, bo policjanci zgarnęli go, jak jechał 50 km/h po autobanie, zawieźli na badania i zabrali prawo jazdy. Auto jak nówka, i co? Kumpel dał ogłoszenie i zero zainteresowania. Przejechał się zaoferować po znajomych mechanikach, ci zaczęli się między sobą licytować i wziął o 5 tys. zł więcej niż wystawił w ogłoszeniu.

Obecnie opłaca się handlować tylko autami spawanymi z kilku, zrobionymi na ideał. Inaczej nie osiągniesz ceny i stanu, jaki życzy sobie klient. W klepanie już prawie nikt się nie bawi, bo klient się pozna, a jak wytniesz ćwiartkę, ładnie wspawasz albo zespawasz auto z trzech innych, nawet fachowcy mają problem by się połapać. A i klient zadowolony, bo ma piękne auto za psie pieniądze, ma czym zaszpanować i czym się pochwalić. No i zrobił "interes życia".


Im droższe auto, tym prawdopodobieństwo, że jest złożone z kilku, wzrasta. Wiadomo, większe pieniądze, to i więcej pracy opłaca się włożyć. Na Allegro można dzisiaj znaleźć praktycznie każdą ćwiartkę do każdego auta.

Moja rada: jeśli ktoś chce naprawdę kupić dobre używane auto, to przeglądając ogłoszenia, niech zaczyna od najdroższych albo niech przygotuje się na wielomiesięczne poszukiwania i zabiera na oględziny mechanika, blacharza i elektronika.

Ale nie, u nas klient patrzy tylko na te ogłoszenia z najniższą ceną, a żąda salonowego stanu, potem ma pretensje; mimo że handlarz, żeby go uszczęśliwić, musiał zrobić tak, by jego marzenie niemożliwe i nieosiągalne stało się nie tylko możliwe, ale i namacalne. Jeśli przychodzi nawiedzony klient z nierealistycznymi marzeniami, no to co ja mu mam powiedzieć? To się tak nie da? A on mówi: ale ja tak chcę . I takich klientów jest w Polsce 99 proc. Jeśli odeślę ich z kwitkiem albo do psychiatry, to komu będę sprzedawał?

Więc biedny handlarz, by uszczęśliwić klienta, musi być czarodziejem, świętym Mikołajem, no i musi umieć bajki opowiadać. Jak jeszcze będziecie chcieli, żebym wam śpiewał kołysanki i tańczył na rurze, to pasuję...

Oszukują na przebiegach

Kup używane / Porady

Właściciel samochodu może robić z licznikiem kilometrów co mu się żywnie podoba.
Jeśli jednak"odmłodzone"auto trafi do sprzedaży, mamy do czynienia ze zwykłym oszustwem .

Cała operacja jest banalnie prosta: trwa do kilku godzin i kosztuje najwyżej kilkaset złotych. Między innymi dlatego cofanie licznika kilometrów stało się powszechną praktyką na rynku używanych aut. Plaga ta ma też drugą przyczynę – psychologiczną. Potencjalni nabywcy wciąż zbyt dużą wagę przywiązują do przebiegu jako kryterium atrakcyjności auta.

Najgorsze, że przekręty na licznikach robią nie tylko sami właściciele sprzedawanych samochodów, ale również komisy i to często bez wiedzy osób, które zleciły im sprzedaż swojego auta. Pokutuje opinia, że żaden przepis prawa tego nie zabrania, a skoro tak, to jest to legalne. Prawda jest inna. Owszem, masz ochotę cofnąć licznik we własnym aucie – proszę bardzo. Jeśli jednak ma być ono sprzedane – licznik powinien wskazywać faktyczny przebieg. Inaczej grozi ci więzienie, kary finansowe, konieczność zwrotu pieniędzy za sprzedany pojazd, a nawet wypłata odszkodowania pokrzywdzonemu nabywcy.

Celem cofnięcia licznika kilometrów jest osiągnięcie ceny wyższej niż faktyczna wartość rynkowa auta. Jeśli nabywca da się na to złapać, to niewątpliwie dozna uszczuplenia własnego majątku (zapłaci więcej niż powinien), czyli padnie ofiarą oszustwa.

Oszustwo zaś jest przestępstwem karalnym z art. 286 kodeksu karnego: „Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8”. Obok kary pozbawienia wolności sąd może też wymierzyć oszustowi grzywnę, a na wniosek pokrzywdzonego – nakazać naprawienie wyrządzonej szkody.

Oszustwo jest ścigane z urzędu, ale prokurator musi dowiedzieć się o sprawie. Konieczne będzie więc złożenie doniesienia o przestępstwie. Pokrzywdzony musi też wykazać, że sprawca działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, choćby nawet faktycznie wcale jej nie osiągnął.

Przekręcony licznik to poważna wada kupowanego samochodu. Osoba sprzedająca swoją prywatną własność ponosi również odpowiedzialność cywilnoprawną z tytułu rękojmi za wady. Wprawdzie może się od tego uwolnić, gdy wprowadzi do umowy sprzedaży klauzulę wyłączającą odpowiedzialność za stan techniczny rzeczy (art. 558 kodeksu cywilnego), lecz takie wyłączenie jest bezskuteczne, jeśli podstępnie zatai wadę.

Podstępne zatajenie to umyślne działanie lub zaniechanie sprzedającego, którego celem jest ukrycie wady i wprowadzenie kupującego w błąd, po to by skłonić go do zawarcia umowy sprzedaży – stwierdził Sąd Najwyższy.

Umyślnym działaniem będzie właśnie cofnięcie licznika kilometrów. O zaniechaniu może zaś być mowa, gdy np. drugi właściciel auta został poinformowany w serwisie, że nabył samochód z zafałszowanym przebiegiem, a następnie sam zataja tę informację przed kolejnym nabywcą.

W przypadku podstępnego zatajenia nabywca może żądać odstąpienia od umowy i zwrotu pieniędzy albo obniżenia ceny. Ma również prawo domagać się naprawienia szkody, jeśli poniósł ją z powodu istnienia wady, czyli np. zwrotu zapłaconego podatku od czynności cywilnoprawnych, zwrotu kosztów ubezpieczenia pojazdu, a nawet parkingu. Nie jest przy tym ograniczony miesięcznym terminem na zgłoszenie sprzedawcy faktu istnienia wady oraz swoich roszczeń.

Komisant odpowiada za niezgodność

Kupiłeś samochód na swoje prywatne potrzeby w komisie i okazało się, że ktoś grzebał przy liczniku? W tej sytuacji nie możesz skorzystać z rękojmi, gdyż nie ma ona zastosowania w relacjach konsument – przedsiębiorca. Prawa konsumentów zostały zabezpieczone innymi przepisami: mogą oni dochodzić roszczeń z tytułu niezgodności towaru z umową.

Auto jest niezgodne z umową m.in. wtedy, gdy nie ma cech, o których zapewniał sprzedawca (także w komisie). Jasne więc, że cofnięty licznik powoduje niezgodność towaru z umową. Odpowiada za to komisant, a nie osoba, która jest faktycznym właścicielem pojazdu i wstawiła go do komisu.

Odpowiedzialność komisanta z tytułu niezgodności z umową trwa w zasadzie przez dwa lata. Ponieważ przedmiotem sprzedaży komisowej są auta używane, można w umowie skrócić ten okres do roku, ale tylko jeśli kupujący się na to zgodzi. Lecz nawet po upływie tego skróconego terminu nabywca może dochodzić roszczeń, jeśli w chwili zawarcia z nim umowy komisant wiedział lub powinien był wiedzieć – jako profesjonalista - o niezgodności i nie powiadomił o tym nabywcy (zataił).

Komisant ma zatem obowiązek dokładnie sprawdzić używany pojazd i szczegółowo poinformować nabywcę o jego stanie technicznym. Jeśli jego mechanicy stwierdzą, że licznik był cofany, komisant powinien odmówić przyjęcia auta do komisu.

Zwolniony od odpowiedzialności może być tylko taki komisant, który zdoła udowodnić, że kupujący wiedział o przekręconym liczniku lub, oceniając rozsądnie, powinien był wiedzieć. Taki dowód byłby jednak dość trudny do przeprowadzenia, gdyż klient komisu zawsze może argumentować, że nie jest fachowcem i nie mógł prawidłowo ocenić faktycznego przebiegu samochodu.

Zwrot pieniędzy albo obniżka

Nabywca, który w ciągu dwóch lat od daty odbioru samochodu odkryje, że jest on niezgodny z umową, może go reklamować. Ma na to dwa miesiące od dnia stwierdzenia wady. Wystarczy, że przed upływem tego terminu wyśle zawiadomienie do sprzedawcy. Ten powinien ustosunkować się do reklamacji w ciągu 14 dni od jej zgłoszenia, chyba że konieczne jest wydanie opinii lub badanie w miejscu używania samochodu. Wtedy sprzedawca ma 21 dni na ustosunkowanie się do zgłoszenia reklamacyjnego. Jeśli tego nie zrobi, można domniemywać, że reklamacja została uznana.

Rzecz jasna, nabywca używanego auta nie może domagać się wymiany „odmłodzonego” egzemplarza na inny, zgodny z umową. Ma natomiast prawo do obniżenia ceny lub odstąpienia od umowy.

Kręcenie licznika trudne do wykrycia

Kup używane / Porady

Zakup auta z drugiej ręki bardzo często przypomina kupowanie kota w worku, gdyż nigdy do końca nie wiadomo czy samochód ma faktycznie taki przebieg, jaki wskazuje licznik, czy ktoś ingerował w jego zapisy.

A to przecież stan licznika ma nam powiedzieć, kiedy w przybliżeniu należy sprawdzić poszczególne części eksploatacyjne takie jak klocki hamulcowe, filtry czy wymienić rozrząd.

W kwestii prawnej drogomierz, czyli licznik kilometrów, został przez polskie przepisy potraktowany nieco ulgowo. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury określające warunki techniczne pojazdów oraz zakres ich niezbędnego wyposażenia wskazuje jedynie, że samochód powinien posiadać prędkościomierz i drogomierz. Niestety przepisy nic nie mówią na temat jego homologacji ani o wymaganych zabezpieczeniach przed ingerencją w jego zapis, takich jak np. plomba.

- Licznik tak naprawdę nie ma zabezpieczeń. Nie ma też żadnego znacznika, że należał od początku do konkretnego samochodu – mówi Robert Kasprzyk, specjalista od elektroniki samochodowej jednej z warszawskich ASO. – Jeśli ktoś zamontuje w samochodzie nowy licznik i zrobi to bez pozostawienia mechanicznych śladów, nikt nie będzie w stanie tego zweryfikować – dodaje Kasprzyk.

I rzeczywiście, fachowcy są zdania, że jeżeli za tzw. przekręcanie licznika weźmie się prawdziwy fachowiec to w przypadku nowoczesnych aut, z elektronicznymi licznikami, ingerencja taka jest w zasadzie nie do wykrycia.

Trochę lepiej sytuacja wygląda w przypadku liczników mechanicznych starego typu, gdyż posiadały one specjalne zapadki, które podczas przestawiania ulegają wyłamaniu.

W samochodach z elektronicznymi licznikami komputer pokładowy potrafi zapisywać dane na temat przebiegu auta (lub godzin pracy danego urządzenia) np. w sterownikach silnika, modułach świateł ksenonowych, modułach poduszek powietrznych lub sterowniku skrzyni biegów. Jeżeli korekty licznika dokonał średnio zorientowany mechanik to autoryzowana stacja obsługi bardzo często jest w stanie z pewnym marginesem błędu odpowiedzieć na pytanie czy wskazania licznika pokrywają się z rzeczywistym przebiegiem samochodu. Niestety wiele ze stacji ma zakaz udzielania takich informacji, jeżeli zapytanie nie jest skierowane bezpośrednio od właściciela pojazdu.

Są również producenci, którzy zabezpieczają swoje auta przed takim procederem. Między innymi jest to BMW i Volvo. Dane o stanie przejechanych kilometrów są tam zapisywane w czterech różnych modułach i niemożliwa jest ingerencja bez pozostawienia śladów.

Najczęstszym błędem kupującego jest nadmierne sugerowanie się stanem licznika. Przebieg auta powinien być jedynie punktem odniesienia podczas oględzin. Pod uwagę przy kupnie używanego samochodu powinno się brać jego wygląd i zużycie poszczególnych elementów - wytarcia na kierownicy, pedałach, zły stan opon, foteli, dywaników, gałki zmiany biegów. Poważniejsze oznaki zużycia elementów wnętrza auta występują dopiero po przejechaniu ok. 100 tys. km.

Warto również porównywać stopień zniszczenia poszczególnych elementów wnętrza, gdyż te, które są łatwiejsze do wymiany takie jak np. gałka dźwigni zmiany biegów czy też nakładki na pedały często są wymieniane tuż przed sprzedażą. Znacznie trudniej jest wymienić kierownicę, (choć też to się zdarza) czy też tapicerkę drzwi lub foteli. Dlatego jeżeli widzimy, że gałka zmiany biegów jest jak nowa a kierownica aż się błyszczy od wytarcia to można nabrać podejrzeń, co do intencji sprzedającego.

Dobrze jest również spytać o książkę serwisową pojazdu. Na jej postawie można ustalić częstotliwość przeglądów a co za tym idzie intensywność, z jaką był eksploatowany. Dzięki temu mamy dostęp do bazy napraw, jakie zostały wykonane w samochodzie. Niestety tutaj także serwisy niechętnie udzielają informacji osobom trzecim.

A co zrobić, jeśli auto zostało zakupione ze sfałszowanym licznikiem a my jesteśmy już jego „szczęśliwym” posiadaczem? Sytuacja wbrew pozorom nie jest beznadziejna.

Jeżeli w jakiś sposób uda nam się udowodnić, że licznik rzeczywiście został skorygowany to padliśmy ofiarą oszustwa zabronionego prawem. Chociaż przepisy prawa ruchu drogowego nie zakazują majsterkowania przy liczniku, ale już przepisy kodeksu karnego zabraniają takich praktyk.

- Oszustwo, zgodnie z kodeksem karnym, to doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w celu uzyskania korzyści majątkowej. Cofnięcie licznika zwiększa wartość samochodu, ponieważ każdy kupujący patrzy na liczbę przejechanych kilometrów. Jest to, więc świadome działanie – tłumaczy Sławomir Ulatowski, prawnik Federacji Konsumentów.

Również na gruncie prawa cywilnego można powoływać na art. 84. Kodeksu cywilnego, który mówi, że istnieje możliwość uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu. A więc jeżeli ktoś uważa, że został oszukany, może złożyć pismo, że uchyla się od skutków oświadczenia. Wtedy umowę uważa się za nieistniejącą, ponieważ była ona dotknięta błędem.

Używane, czyli polowanie na jelenia

Kupowanie samochodu używanego przypomina zawody łowieckie. Chociaż przyszły nabywca widzi siebie w roli polującego na okazję myśliwego, często sam zmienia się w zwierzynę.

Nieuczciwi handlarze mają kilka sprawdzonych sposobów, by zmylić czujność i podejść "jelenia". Jednym z nich jest powszechna praktyka cofania liczników.

W Internecie aż roi się od wskazówek, jak rozpoznać, czy dany samochód legitymuje się oryginalnym przebiegiem. Niestety, większość z nich jest dla przeciętnego człowieka zupełnie nieprzydatna.

Fachowcy radzą np., by przed zakupem skupić się na ocenie kondycji wnętrza, która powiedzieć nam może coś więcej na temat sposobu eksploatacji auta. Jest w tym, rzecz jasna, sporo racji, ale by prawidłowo ocenić stopień wyeksploatowania wnętrza, trzeba przecież doskonale znać interesujący nas model. W różnych samochodach kierownice, drążki zmiany biegów czy tapicerki zużywają się bowiem w różny sposób. Handlarze często wymieniają również zużyte elementy, więc ta metoda ma kilka słabych punktów.


Cofany? Czy nie cofany?

Czy istnieje metoda pozwalająca uchronić się przed zakupem auta z cofniętym licznikiem? Tak, ale dla większości obywateli jest ona raczej nieosiągalna. Stuprocentową pewność będziemy mieli wyłącznie, jeśli zdecydujemy się na samochód fabrycznie nowy...


Zawsze można też kupić pojazd używany taki, który oferowany jest przez dealera konkretnej marki z pakietem gwarancyjnym i certyfikatem potwierdzającym wiarygodność wskazań licznika. Niestety, według standardów większości marek, samochody oferowane w komisach dealerskich nie mogą być starsze niż 5-6 lat, co znacznie ogranicza podaż i przekłada się na wysokie ceny. A Polaków często nie stać na tego typu auta, pamiętajmy, że średni wiek samochodu w naszym kraju to 14 lat.

Uchronić się przed oszustami

W jaki sposób można więc uchronić się przed oszustami? Prawdę mówiąc, najskuteczniejsze okazują się sposoby najprostsze. Jeśli wpadło nam w oko konkretne auto, poszukajmy w ogłoszeniach podobnego samochodu. Handlarze często wymieniają się pojazdami między sobą, z każdym kolejnym właścicielem licznik kręci się do tyłu.

Przykładów ogłoszeń dotyczących tego samego auta są w sieci setki. W kilka minut można więc prześledzić "krajową" historię pojazdu. Jeśli w ogłoszeniu istnieje adnotacja "sprowadzony z zagranicy" dobrze jest również poszukać samochodu na niemieckich portalach ogłoszeniowych. Aktywne przez kilkanaście dni ogłoszenia pozwalają zweryfikować przebieg podawany przez handlarza.

Najprostszą metodą na to, by nie dać "zrobić się w balona" będzie jednak zaakceptowanie specyficznych warunków polskiego rynku i pogodzenie się z tym, że samochód, jaki mamy zamiar kupić przejechał więcej niż wynikałoby to z rzędu ustawionych przez handlarza cyferek. Cofanie liczników to nic innego, jak... dostosowywanie się handlarzy do warunków panujących na rynku.


Czy przebieg jest ważny?

Przez wiele lat PRL utarło się przekonanie, że auto z przebiegiem 120 tys. km nadaje się wyłącznie do kapitalnego remontu. Założenie takie sprawdzało się w przypadku syrenek, maluchów czy dużych fiatów, ale z współczesnymi samochodami ma ono niewiele wspólnego.

W konstrukcji pojazdów zaszły ogromne zmiany (np. wał korbowy podparty na większej ilości łożysk), do budowy mechanizmów wykorzystuje się stopy lepszej jakości. Dlatego właśnie silniki współczesnych samochodów bez problemu osiągają przebiegi rzędu 400 tys. km do naprawy głównej.

Oczywiście przebieg wpływa również na stan innych podzespołów, ale jeśli tylko samochód był prawidłowo serwisowany, większość z nich już dawno została przecież wymieniona. Pamiętajmy, że elementy takie, jak: sprzęgło, tarcze hamulcowe, amortyzatory czy wahacze to przecież części eksploatacyjne, które wymienia się z wiekiem.

Dlatego właśnie zamiast zawracać sobie głowę przebiegiem, skupmy się na ocenie kondycji technicznej interesującego nas auta. Już za 50 zł na najbliższej stacji diagnostycznej uda nam się sprawdzić stan zawieszenia - badanie czystości spalin powie nam również w jakiej kondycji znajduje się silnik. Organoleptycznie możemy też sprawdzić, czy z przekładni kierowniczej i układu chłodzącego nie wyciekają płyny.

To zrozumiale, że każdy z nas chciałby przecież kupić 3-letniego mercedesa z przebiegiem 30 tys km za cenę 15 tys. zł, ale bądźmy realistami. Przeciętny kompakt czy samochód klasy średniej przejeżdża rocznie 20 tys. km, czyli około 50 km dziennie. Nie łudźmy się, że jeśli sami przejeżdżamy mniej, to robią tak wszyscy. W Niemczech normą jest np. dojeżdżanie 50 km czy 100 km w jedną stronę do pracy, u naszych zachodnich sąsiadów istnieje bowiem coś takiego, jak autostrady.

Dlatego właśnie lepiej od razu przyjąć, że sprowadzony dziesięciolatek przejechał już w swoim życiu 200-250 tys. km i zamiast tracić czas na poszukiwania "yeti" (którego podobno ktoś kiedyś widział), skupić się na ocenie kondycji technicznej konkretnego auta.


Pamiętajmy też, że w przypadku diesli roczny przebieg może być nawet trzykrotnie wyższy niż wspomniane 20 tys. kilometrów. Na Zachodzie zakup auta z silnikiem wysokoprężnym wiąże się bowiem z dużo większymi opłatami. Poza różnicą w cenie zakupu, za samochody z silnikiem wysokoprężnym trzeba też zapłacić wyższe ubezpieczenie i podatek drogowy. Pojazdy muszą więc na siebie zarobić. Nierzadko w niemieckich ogłoszeniach spotkać można trzyletnie, "poflotowe" diesle w świetnej kondycji i z przebiegiem rzędu 300 tys. km.

Zawsze warto więc mieć na uwadze, że "stan licznika" to nie to samo co przebieg, a duży przebieg to nie to samo, co zły stan techniczny.